Tăng huyết áp động mạch phổi
Tăng huyết áp động mạch phổi (PAH) là một dạng tăng huyết áp hiếm gặp. Tình trạng này xảy ra ở các động mạch phổi, nơi máu được bơm từ tim và lưu thông qua phổi.
Khi các động mạch bị co hẹp và thu nhỏ, tim không thể bơm máu đủ đến phổi. Để bù đắp, tim phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến tăng huyết áp trong các động mạch phổi và trong tim một cách đáng kể.
Khi bệnh tiến triển và áp lực ngày càng lớn, bạn có thể bắt đầu gặp phải nhiều dấu hiệu và triệu chứng khác nhau.
Triệu chứng xuất hiện muộn
Có thể mất nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, trước khi các động mạch bị co hẹp và thu nhỏ đủ nghiêm trọng để gây ra áp lực rõ rệt. Vì vậy, tình trạng PAH có thể tiến triển trong nhiều năm trước khi các triệu chứng trở nên dễ nhận biết.
Các triệu chứng của PAH cũng không dễ dàng được xác định là do PAH gây ra. Nói cách khác, nhiều triệu chứng của bệnh thường gặp ở các tình trạng khác. Tệ hơn nữa, bạn có thể dễ dàng bỏ qua chúng vì các triệu chứng thường xấu đi một cách từ từ thay vì đột ngột, khiến việc chẩn đoán chính xác trở nên khó khăn hơn.
Nhận biết các triệu chứng ban đầu
Các triệu chứng đầu tiên của PAH, đặc biệt là khó thở và mệt mỏi, có thể khiến bạn nghĩ rằng mình chỉ đơn giản là thiếu vận động. Thực tế, việc cảm thấy hụt hơi sau khi leo vài bậc cầu thang, ngay cả khi bạn hoạt động thể chất hàng ngày, không phải là điều hiếm gặp. Vì lý do này, nhiều người thường bỏ qua các dấu hiệu của PAH, để bệnh tiến triển mà không điều trị, làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
1. Khó thở
Khó thở là một trong những triệu chứng đầu tiên của PAH mà bạn có thể nhận thấy. Các động mạch và mạch máu vận chuyển máu đến và qua phổi đóng vai trò quan trọng trong quá trình hô hấp. Quá trình hít vào và thở ra giúp bạn nhanh chóng đưa không khí giàu oxy vào và đẩy không khí đã cạn oxy ra ngoài. PAH có thể làm gián đoạn nhịp điệu này, khiến việc hô hấp trở nên khó khăn và nặng nề hơn. Những công việc trước đây đơn giản như leo cầu thang, đi bộ quanh khu phố, hoặc dọn dẹp nhà cửa có thể trở nên khó khăn hơn và khiến bạn nhanh chóng cảm thấy hụt hơi.
2. Mệt mỏi và chóng mặt
Khi phổi không nhận đủ máu để hoạt động bình thường, điều đó có nghĩa là cơ thể và não của bạn cũng không nhận đủ oxy. Cơ thể cần oxy để thực hiện mọi hoạt động. Thiếu oxy, bạn sẽ không thể duy trì nhịp sống thường ngày. Chân của bạn sẽ nhanh mỏi hơn sau khi đi bộ. Quá trình suy nghĩ và xử lý thông tin của não sẽ chậm hơn, khó khăn hơn. Nói chung, bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi sớm hơn và dễ dàng hơn.
Thiếu oxy lên não cũng làm tăng nguy cơ chóng mặt hoặc ngất xỉu (hạ huyết áp tư thế).
3. Phù nề ở chi
PAH có thể gây ra tình trạng sưng tấy, hay còn gọi là phù, ở mắt cá chân, chân và bàn chân. Phù xảy ra khi thận không thể loại bỏ chất thải khỏi cơ thể một cách hiệu quả. Tình trạng giữ nước trong cơ thể ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn nếu bạn mắc PAH trong thời gian dài.
4. Môi tím tái
Tim bơm các tế bào hồng cầu giàu oxy đi khắp cơ thể để cung cấp năng lượng cho các hoạt động và chức năng cần thiết. Khi lượng oxy trong các tế bào hồng cầu không đủ do PAH, các bộ phận cơ thể sẽ không nhận được lượng oxy cần thiết. Nồng độ oxy thấp trong da và môi có thể khiến chúng chuyển sang màu xanh tím, tình trạng này được gọi là chứng tím tái (cyanosis).
5. Nhịp tim không đều và đau ngực
Áp lực tăng lên trong tim khiến các cơ tim phải làm việc vất vả hơn so với bình thường. Theo thời gian, các cơ này sẽ yếu đi. Khi tim yếu hơn, nó không thể đập mạnh mẽ hoặc đều đặn như trước. Cuối cùng, điều này có thể dẫn đến nhịp tim thất thường, nhịp tim nhanh, hoặc cảm giác hồi hộp trống ngực.
Huyết áp tăng trong tim và các động mạch cũng có thể gây ra đau ngực hoặc cảm giác đè nén ở ngực. Một trái tim hoạt động quá tải có thể dẫn đến những cơn đau hoặc áp lực ngực bất thường.
Triệu chứng khác nhau ở từng người
Mỗi người mắc PAH sẽ gặp một loạt triệu chứng khác nhau. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cũng khác nhau ở từng người. Hành trình đối mặt và điều trị PAH của một người có thể không áp dụng được cho người khác, vì bệnh lý và các phương pháp điều trị PAH rất cá nhân hóa.
Tuy nhiên, vẫn có thể nhận được sự hỗ trợ từ những người cũng mắc PAH, học hỏi từ kinh nghiệm của họ và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp với mình. Tìm hiểu thêm về các loại thuốc điều trị PAH có thể hữu ích.
Trao đổi với bác sĩ
Bác sĩ có thể giúp xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng của mình. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện một loạt các xét nghiệm để loại trừ các chẩn đoán sai lầm như đã đề cập.
Có thể bắt đầu với khám sức khỏe, chụp X-quang ngực, xét nghiệm máu, điện tâm đồ (ECG) và siêu âm tim. Nếu nghi ngờ PAH, bác sĩ sẽ tiếp tục chỉ định thêm các xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác.
Đừng chờ đợi nếu đang có các triệu chứng của PAH. Càng để lâu, các triệu chứng này càng trở nên nghiêm trọng hơn. Cuối cùng, PAH có thể khiến không thể thực hiện các hoạt động thể chất. Các triệu chứng bổ sung sẽ xuất hiện khi bệnh tiến triển.
Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào hoặc nghi ngờ mình mắc PAH, hãy đặt lịch hẹn với bác sĩ, bác sĩ có thể xác định và điều trị căn bệnh tăng huyết áp hiếm gặp này.
Nguồn: healthline.com
