Bệnh tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng. Đây là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở Hoa Kỳ. Trên thực tế, vào năm 2020, cứ 5 ca tử vong thì có 1 ca là do bệnh tim. Một số yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn, chẳng hạn như tuổi tác hoặc tiền sử gia đình.
Bạn có thể kiểm soát những yếu tố khác, chẳng hạn như chế độ ăn uống hoặc mức độ hoạt động của mình. Thực hiện lối sống lành mạnh cho tim và theo dõi sức khỏe có thể giúp bảo vệ tim của bạn. Sau đây là 10 điều bạn có thể làm nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh tim để giúp ngăn ngừa đau tim hoặc đột quỵ.
1. Biết được những rủi ro của gia đình và cá nhân bạn
Một số loại bệnh tim là do vấn đề ở một hoặc nhiều gen của bạn. Các loại bệnh tim sau đây có thể di truyền hoặc truyền qua gia đình:
- Một số loại loạn nhịp tim, như hội chứng QT dài
- Một số bệnh cơ tim, như bệnh cơ tim phì đại và loạn sản thất phải gây loạn nhịp
- Tăng cholesterol máu gia đình
Điều quan trọng là phải biết tiền sử sức khỏe của gia đình bạn và chia sẻ với bác sĩ. Hỏi người thân của bạn xem họ có bị bệnh tim không và họ được chẩn đoán ở độ tuổi nào hoặc đã trải qua một biến cố tim mạch.
Ngoài ra, hãy nhớ nói với bác sĩ của bạn về bất kỳ thành viên nào trong gia đình qua đời đột ngột, bao gồm cả những nguyên nhân như tai nạn xe hơi hoặc đuối nước, có thể liên quan đến đột tử do tim. Sau đó, hãy xem xét các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim của riêng bạn, bao gồm:
- Tuổi của bạn
- Giới tính sinh học của bạn
- Chủng tộc của bạn
- Cân nặng của bạn
- Mức cholesterol của bạn
- Mức huyết áp của bạn
- Bạn có bị tiểu đường loại 2 không
- Bạn có hút thuốc không
- Bạn có uống rượu không và nếu có, bạn uống bao nhiêu
Sau khi biết được những rủi ro của mình, bạn có thể thảo luận về chúng với bác sĩ chăm sóc chính hoặc bác sĩ tim mạch của mình.
2. Trao đổi với bác sĩ về các xét nghiệm di truyền
Xét nghiệm di truyền có thể áp dụng cho một số dạng bệnh tim di truyền, bao gồm bệnh cơ tim và loạn nhịp tim. Các xét nghiệm này sử dụng mẫu máu hoặc nước bọt của bạn để phát hiện đột biến gen gây ra các tình trạng này.
Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm di truyền nếu bạn có các triệu chứng của bệnh tim di truyền hoặc các thành viên trong gia đình mắc bệnh tim. Kết quả xét nghiệm sẽ giúp xác định xem bạn có cần cân nhắc đến việc điều trị hay không.
Chuyên gia tư vấn di truyền có thể giúp bạn hiểu về tiền sử bệnh lý gia đình và kết quả xét nghiệm di truyền. Họ cũng có thể giải thích nguy cơ bạn truyền bệnh tim cho con cái.
3. Ăn chế độ ăn lành mạnh cho tim
Ăn uống lành mạnh cho tim có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, ngay cả khi bạn có nguy cơ cao do tiền sử gia đình. Một số chế độ ăn tốt cho tim hơn những chế độ khác. Thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol, đường và muối góp phần gây ra bệnh tim. Những thực phẩm này tốt hơn cho tim của bạn:
- Trái cây và rau
- Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, lúa mạch, gạo lứt và hạt diêm mạch
- Cá
- Sữa ít béo
- Các loại hạt và hạt giống
- Dầu ít chất béo bão hòa, chẳng hạn như dầu ô liu và dầu hạt cải
Một số chế độ ăn kiêng bao gồm những thực phẩm này đã được chứng minh là thúc đẩy sức khỏe tim mạch, bao gồm:
- Chế độ ăn Địa Trung Hải
- Chế độ ăn DASH
- Chế độ ăn chay và thuần chay
- Chế độ ăn TLC
4. Thêm nhiều vận động vào ngày của bạn
Tập thể dục có thể giúp chống lại nguy cơ mắc bệnh tim di truyền. Một nghiên cứu lớn năm 2018 tại Vương quốc Anh phát hiện ra rằng những người hoạt động thể chất nhiều hơn ít có khả năng bị đau tim hoặc đột quỵ, ngay cả khi họ có nguy cơ mắc bệnh tim di truyền. Hoạt động thể chất bảo vệ tim bằng cách:
- Hạ huyết áp
- Hạ cholesterol LDL (“xấu”)
- Giúp bạn giảm cân
- Giúp các tế bào sử dụng insulin hiệu quả hơn
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến nghị nên tập thể dục nhịp điệu cường độ vừa phải 150 phút hoặc cường độ cao 75 phút mỗi tuần. Tập tạ cũng có lợi cho tim. Một nghiên cứu cho thấy tập tạ dưới một giờ mỗi tuần có thể giúp giảm nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ từ 40% đến 70%.
5. Đạt và duy trì cân nặng khỏe mạnh
Thừa cân gây hại cho tim theo một số cách. Đầu tiên, nó có thể đẩy nhanh quá trình tích tụ mảng bám làm tắc nghẽn động mạch. Thừa cân cũng góp phần gây ra nguy cơ mắc bệnh tim, chẳng hạn như:
- Cholesterol LDL cao
- Triglyceride cao
- Huyết áp cao
- Bệnh tiểu đường loại 2
- Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn
Theo AHA, chỉ số khối cơ thể (BMI) lý tưởng là 25. Chế độ ăn uống và tập thể dục có thể giúp đưa BMI của bạn vào phạm vi lành mạnh. Nếu chỉ thay đổi lối sống không có tác dụng và BMI của bạn là 40 hoặc cao hơn, phẫu thuật bariatric là một cách khác để giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Tham khảo thêm: Cách phòng ngừa bệnh tim hiệu quả mà bạn nên biết
6. Tránh hút thuốc (và khói thuốc lá)
Hút thuốc là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe của bạn. Hút thuốc là nguyên nhân gây ra khoảng một phần ba số ca tử vong do bệnh tim. Bạn hút thuốc càng nhiều và hút thuốc càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh tim của bạn càng tăng.
Khói thuốc lá chứa hàng nghìn hóa chất, một số trong đó gây hại cho tim và mạch máu của bạn. Khói thuốc lá, cũng như các sản phẩm nicotine khác như thuốc lá điện tử và thuốc lá điện tử, là cũng có hại cho tim.
Nếu bạn hút thuốc, việc bỏ thuốc sẽ mang lại phần thưởng nhanh chóng. Nguy cơ mắc bệnh tim của bạn sẽ bắt đầu giảm ngay khi bạn ngừng hút thuốc. Trong vòng một năm sau khi bỏ thuốc, nguy cơ bị đau tim của bạn sẽ giảm đáng kể.
7. Hạn chế rượu
Bạn có thể đã đọc rằng rượu tốt cho tim. Tuy nhiên, uống rượu có nhiều rủi ro hơn lợi ích, đặc biệt là nếu bạn uống quá nhiều. Theo AHA, uống quá nhiều rượu góp phần gây ra:
- Huyết áp cao
- Triglyceride cao
- Bệnh cơ tim
- Loạn nhịp tim
Hãy hỏi bác sĩ xem bạn có thể uống rượu an toàn nếu gia đình bạn có tiền sử mắc bệnh tim hay không. Đối với những người có nguy cơ trung bình, việc uống rượu có thể được chấp nhận, miễn là uống ở mức độ vừa phải (một ly mỗi ngày đối với phụ nữ, hai ly đối với nam giới).
8. Ngủ đủ giấc và ngủ ngon
Những người ngủ quá ít có nhiều vấn đề về sức khỏe hơn, chẳng hạn như huyết áp cao và béo phì, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, theo AHA. Ngáy ngủ và khó ngủ có thể là dấu hiệu của tình trạng mất ngủ như mất ngủ hoặc ngưng thở khi ngủ. Cả hai tình trạng mất ngủ này đều liên quan đến bệnh tim.
Ngủ ngon có thể giúp bù đắp tiền sử bệnh tim của gia đình bạn. Trong một nghiên cứu năm 2020, những người dễ mắc bệnh tim nhưng ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn những người có cùng nguy cơ mắc bệnh tim nhưng ngủ không ngon. Sau đây là một số mẹo giúp bạn ngủ ngon hơn:
- Đi ngủ vào cùng một thời điểm mỗi đêm và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi sáng.
- Giữ phòng ngủ tối, mát mẻ và yên tĩnh.
- Ngừng ăn uống vài giờ trước khi đi ngủ.
- Tập thể dục vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều.
9. Theo dõi các chỉ số của bạn
Huyết áp cao, cholesterol cao và tiểu đường loại 2 đều liên quan đến bệnh tim. Bạn có thể kiểm soát tốt hơn các tình trạng này bằng cách theo dõi cân nặng và các biện pháp sức khỏe quan trọng khác sau đây:
- tổng lượng cholesterol, HDL và LDL
- huyết áp
- triglyceride
- đường huyết
Bạn có thể tự cân và kiểm tra huyết áp định kỳ tại nhà. Bác sĩ có thể kiểm tra cholesterol, triglyceride và đường huyết của bạn bằng xét nghiệm máu đơn giản. Nếu bất kỳ chỉ số nào của bạn cao, bạn có thể thực hiện các bước để kiểm soát chúng.
10. Đi khám sức khỏe tim mạch thường xuyên
Bệnh tim di truyền không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng. Việc đến gặp bác sĩ chăm sóc chính hoặc bác sĩ tim mạch để kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp bạn phát hiện và điều trị bệnh tim sớm, trước khi nó có thể gây ra các vấn đề sức khỏe lâu dài.
11. Kết luận
Có tiền sử gia đình mắc bệnh tim cũng khiến bạn có nguy cơ cao hơn. Một cách để bảo vệ tim của bạn là theo dõi huyết áp, cholesterol và các chỉ số khác. Sau đó, hãy làm việc với bác sĩ để kết hợp các thay đổi lối sống lành mạnh cho tim như chế độ ăn uống và tập thể dục vào thói quen của bạn.
Nguồn: healthline.com
