Nhịp nhanh nhĩ là một rối loạn nhịp tim bất thường, trong đó các buồng trên của tim (tâm nhĩ) đập nhanh hơn bình thường. Trong một đợt nhịp nhanh nhĩ, nhịp tim của bạn có thể vượt quá 100 nhịp mỗi phút (bpm).
Nhịp nhanh nhĩ thuộc nhóm các rối loạn nhịp tim (arrhythmia). Rối loạn nhịp tim là tập hợp các tình trạng được đặc trưng bởi nhịp tim bất thường, bao gồm:
- Nhanh hơn mức bình thường.
- Chậm hơn mức bình thường.
- Bất thường theo các cách khác (nhịp điệu không đều).
Nhịp tim nhanh tâm nhĩ là gì?
Nhịp tim nhanh tâm nhĩ (hay nhịp nhanh nhĩ) là tình trạng nhịp tim tăng bất thường có nguồn gốc từ tâm nhĩ của tim.
Tim của bạn có bốn buồng: hai buồng trên được gọi là tâm nhĩ, và hai buồng dưới được gọi là tâm thất. Nhịp nhanh nhĩ thuộc loại nhịp nhanh trên thất, tức là nó xuất phát từ phía trên tâm thất.
Thuật ngữ y khoa “tachycardia” dùng để chỉ nhịp tim nhanh. Nhịp nhanh có thể là nhịp nhanh nhĩ nếu bắt nguồn từ tâm nhĩ hoặc nhịp nhanh thất nếu bắt nguồn từ tâm thất.
Nhịp nhanh nhĩ thường gặp ở những người đã trải qua phẫu thuật tim hoặc những người sinh ra với dị tật tim bẩm sinh. Mặc dù tình trạng này thường không gây triệu chứng hoặc biến chứng, nhưng nó có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh cơ tim (cardiomyopathy).
Trong các đợt nhịp nhanh nhĩ, nhịp tim của bạn có thể vượt quá 100 nhịp mỗi phút (bpm), ngay cả khi bạn không hoạt động thể chất.
Các loại chính của nhịp nhanh nhĩ
1. Nhịp nhanh nhĩ khu trú (Focal atrial tachycardia)
Đây là tình trạng nhịp nhanh xuất phát từ hoạt động điện bất thường trong tâm nhĩ và chỉ giới hạn trong vùng này. Loại nhịp nhanh này thường xảy ra trong các tình huống làm căng thẳng tim hoặc tăng nhu cầu chuyển hóa của tim, chẳng hạn như khi bị nhiễm trùng.
2. Nhịp nhanh nhĩ đa ổ (Multifocal atrial tachycardia)
Khi nhịp bất thường phát sinh từ nhiều vị trí khác nhau trong tâm nhĩ, tình trạng này được gọi là nhịp nhanh nhĩ đa ổ.
3. Nhịp nhanh nhĩ vòng vào lại (Re-entrant atrial tachycardia)
Loại này thường xảy ra sau phẫu thuật tim, khi mô sẹo tích tụ trong tim gây ra các vòng xung điện bất thường, dẫn đến nhịp tim nhanh.
Các triệu chứng của nhịp nhanh nhĩ?
Một số người bị nhịp nhanh nhĩ không có triệu chứng rõ ràng. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ phát hiện rối loạn nhịp này khi theo dõi nhịp tim vì các lý do không liên quan.
Nếu có triệu chứng, chúng có thể bao gồm:
- Đau ngực
- Cảm giác choáng váng hoặc chóng mặt
- Ngất xỉu
- Đánh trống ngực hoặc cảm giác tim đập nhanh, mạnh trong thời gian ngắn
- Nhịp tim nhanh rõ rệt
Nhịp nhanh nhĩ và các bệnh lý liên quan
Nhịp nhanh nhĩ có thể liên quan đến một số bệnh lý tiềm ẩn. Ví dụ, khoảng 60% trường hợp nhịp nhanh nhĩ đa ổ (multifocal atrial tachycardia) có liên quan đến bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Triệu chứng của COPD:
- Khó thở, đặc biệt sau khi vận động
- Ho kéo dài, ngày càng nặng hơn
- Thường xuyên cảm thấy cần làm sạch cổ họng
- Nhiễm trùng tái phát
- Mệt mỏi và thiếu năng lượng
AFib và nhịp nhanh nhĩ có giống nhau không?
Trong số các loại rối loạn nhịp tim, rung nhĩ (AFib) là loại phổ biến nhất. Đây là một dạng nhịp nhanh trên thất nhưng khác biệt với nhịp nhanh nhĩ ở nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị.
Sự khác biệt giữa AFib và nhịp nhanh nhĩ:
AFib (Rung nhĩ):
- Phân loại:
- Rung nhĩ dai dẳng (Persistent AFib): Kéo dài hơn 7 ngày.
- Rung nhĩ kịch phát (Paroxysmal AFib): Xảy ra trong thời gian ngắn và tự hết.
- Nguy cơ:
- Người bị AFib có nguy cơ hình thành cục máu đông cao hơn.
- Cục máu đông có thể di chuyển đến não, gây đột quỵ.
- Triệu chứng: Thường bao gồm đánh trống ngực, khó thở, mệt mỏi.
- Phân loại:
Nhịp nhanh nhĩ (Atrial Tachycardia):
- Nguồn gốc từ tâm nhĩ, nhịp tim tăng nhanh bất thường nhưng thường ít nguy cơ hình thành cục máu đông hơn so với AFib.
- Triệu chứng có thể nhẹ hơn hoặc không xuất hiện trong nhiều trường hợp.
Nhịp cuồng nhĩ (Atrial Flutter):
- Là một dạng rối loạn nhịp khác cũng bắt nguồn từ tâm nhĩ.
- Trong cuồng nhĩ, các tâm nhĩ rung nhẹ thay vì co bóp hoàn toàn do tín hiệu điện bất thường.
- So với AFib, cuồng nhĩ thường gây triệu chứng nhẹ hơn nhưng vẫn cần theo dõi và điều trị vì nguy cơ cục máu đông và đột quỵ.
Nguyên nhân gây ra nhịp nhanh nhĩ?
Nhịp nhanh nhĩ có thể xuất phát từ các vấn đề cấu trúc của tim, có thể đã tồn tại từ khi sinh ra hoặc phát triển trong cuộc sống sau này. Những người đã trải qua phẫu thuật tim để điều trị một bệnh lý khác thường có nguy cơ phát triển loại rối loạn nhịp này.
Nguyên nhân liên quan đến bệnh lý tim mạch:
- Bệnh động mạch vành (coronary artery disease).
- Suy tim (heart failure).
Các nguyên nhân khác không liên quan đến cấu trúc tim:
Nhịp nhanh nhĩ cũng có thể xuất hiện ở những người không có vấn đề cấu trúc tim. Một số tác nhân kích thích tiềm ẩn bao gồm:
- Mức oxy trong máu thấp (low blood oxygen levels).
- Bệnh phổi (lung disease).
- Sử dụng các chất kích thích như cocaine, caffeine, và ephedra.
- Uống rượu với lượng lớn (high alcohol intake).
- Ngộ độc digoxin (digoxin toxicity).
Việc xác định nguyên nhân cơ bản của nhịp nhanh nhĩ là quan trọng để xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp và giảm nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ hoặc triệu chứng liên quan, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tim mạch.
Nhịp tim nhanh nhĩ được chẩn đoán và điều trị như thế nào bởi các chuyên gia y tế?
Bác sĩ có thể sử dụng ECG, một xét nghiệm không xâm lấn để kiểm tra các tín hiệu điện của tim bạn, để chẩn đoán nhịp tim nhanh nhĩ. Nhưng khi họ đo hoạt động tim của bạn cho mục đích khác, họ có thể vô tình phát hiện ra nhịp tim nhanh nhĩ.
Bác sĩ có thể khuyên bạn đeo máy theo dõi Holter nếu họ tin rằng bạn có nhịp tim không đều mà ECG thông thường không phát hiện ra. Hoạt động điện của tim bạn có thể được đo liên tục trong nhiều ngày bằng ECG di động này.
Điều trị nhịp nhanh nhĩ
Nếu bác sĩ nhận thấy nhịp nhanh nhĩ không gây ra nguy cơ sức khỏe trong tương lai và không gây triệu chứng, họ có thể chỉ định theo dõi định kỳ mà không cần điều trị cụ thể.
Thay đổi lối sống
Bác sĩ có thể khuyến nghị các thay đổi lối sống để kiểm soát nhịp nhanh nhĩ, bao gồm:
- Giảm tiêu thụ caffeine.
- Quản lý căng thẳng.
- Cải thiện chế độ ăn uống bằng cách hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.
- Giảm lượng rượu tiêu thụ.
Điều trị bằng thuốc
Nếu cần điều trị, bác sĩ có thể kê các loại thuốc giúp làm chậm nhịp tim, chẳng hạn như:
- Thuốc chẹn kênh canxi (Calcium channel blockers).
- Thuốc chẹn beta (Beta-blockers).
Can thiệp y khoa
Nếu thuốc không hiệu quả hoặc không phù hợp, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp phẫu thuật, chẳng hạn như:
Cắt đốt tim bằng catheter (Cardiac ablation):
- Quy trình này bao gồm việc đưa một ống thông mỏng và linh hoạt qua mạch máu đến tim.
- Bác sĩ chuyên khoa điện sinh lý sẽ sử dụng một điện cực để phá hủy mô tim gây ra rối loạn nhịp.
Cắt đốt bằng nhiệt lạnh (Cryoablation):
- Sử dụng nhiệt độ cực thấp để phá hủy các mô gây nhịp tim bất thường.
Những phương pháp này nhằm mục đích điều chỉnh lại nhịp tim, giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng liên quan. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân.
Triển vọng
Sự sống còn của bạn có thể không bị ảnh hưởng hoặc có thể phát sinh khó khăn do nhịp tim nhanh nhĩ. Tuy nhiên, nó có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như bệnh động mạch vành hoặc COPD, cần phải điều trị.
Bệnh cơ tim, một rối loạn được đánh dấu bằng các vấn đề với mô cơ tim, có thể là kết quả của nhịp tim nhanh nhĩ dai dẳng. Nó có thể dẫn đến các triệu chứng như:
+ khó thở khi gắng sức
+ phù nề phần thân dưới tăng lên
+ đau ngực
Kết luận
Các buồng tim trên của bạn là nguồn gốc của nhịp tim nhanh nhĩ, nhịp tim nhanh. Nó có thể gây đau ngực và nhịp tim tăng cao đáng kể hoặc có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào.
Điều quan trọng là phải liên hệ với chuyên gia y tế nếu bạn gặp các triệu chứng hoặc tin rằng nhịp tim của bạn đã thay đổi. Bác sĩ có thể hỗ trợ xác định liệu liệu pháp y tế có cần thiết cho tình trạng của bạn hay không.
Bạn có thể cần dùng thuốc như thuốc chẹn beta hoặc thuốc chẹn kênh canxi nếu nhịp tim nhanh nhĩ của bạn cần được điều trị. Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu những loại thuốc đó không hiệu quả.
Nguồn: healthline.com
