Bệnh gút là gì?
Gút là một loại viêm khớp phức tạp và lan rộng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Bệnh được đặc trưng bởi cơn đau cấp tính, đột ngột, sưng, đỏ và đau ở một hoặc nhiều khớp, thường gặp nhất là ở ngón chân cái. Mắt cá chân, đầu gối, khuỷu tay, cổ tay và khớp ngón tay cũng có thể bị ảnh hưởng.
Bệnh gút có thể phát triển mà không có dấu hiệu cảnh báo, nó thường đánh thức bạn vào giữa đêm với cảm giác nóng rát ở ngón chân cái. Các triệu chứng của bệnh gút có thể thay đổi, nhưng có những cách để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa chúng tái phát.
Triệu chứng của bệnh gút:
Giai đoạn đầu sẽ không có biểu hiện gì nhiều, giai đoạn sau khớp sẽ bị ảnh hưởng và có cảm giác nóng, cực kỳ nhạy cảm, đến mức không thể chịu được. Cơn đau dữ dội nhất trong bốn đến mười hai giờ đầu tiên sau khi bắt đầu, hạn chế chuyển động của khớp khi cơn gút tiến triển.
Da trên khớp đỏ và bóng, với mô mềm sưng lên trong và xung quanh khớp bị ảnh hưởng. Một số cơn đau khớp có thể kéo dài từ vài ngày đến 1-2 tuần sau khi cơn đau dữ dội nhất đã thuyên giảm. Các đợt tiếp theo có khả năng nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến nhiều khớp hơn, bệnh nhân có thể kèm theo các biểu hiện như sốt, ớn lạnh, ăn kém…
Nguyên nhân của bệnh gút:
Sự tích tụ axit uric trong máu thường là nguyên nhân gây ra bệnh gút. Cơ thể con người tạo ra axit uric như một sản phẩm phân hủy của thực phẩm và đồ uống có chứa purin và từ các nguồn nội sinh.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút bao gồm:
- Ăn nhiều thực phẩm giàu chất đạm, giàu purin (thịt đỏ, nội tạng động vật, cá béo…).
- Thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích.
- Thừa cân, béo phì, lười vận động.
- Tiền sử gia đình có người mắc bệnh gút.
- Mắc một số bệnh lý như tim mạch, thận…
- Nam giới thường có nguy cơ mắc bệnh gút cao hơn nữ giới. Thường gặp ở nam giới có độ tuổi từ 30-60 tuổi.
Axit uric thường được đào thải khỏi cơ thể qua thận và nước tiểu. Khi cơ thể tạo ra quá nhiều axit uric hoặc thận không lọc đủ; trong trường hợp đó, axit uric có thể tích tụ và tạo thành các tinh thể sắc nhọn, cực nhỏ xung quanh khớp của bạn, gây ra cơn gút. Tuy nhiên, nhiều người có nồng độ axit uric cao không bao giờ bị gút.
Biến chứng
Người bị bệnh gút có thể bị các tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:
Bệnh gút tái phát: Một số người có thể không gặp lại triệu chứng sau đợt đầu, nhưng nhiều người khác có thể bị tái phát thường xuyên, thậm chí vài lần mỗi năm. Dùng thuốc đều đặn có thể giúp ngăn ngừa các cơn tái phát. Nếu không điều trị, bệnh gút có nguy cơ gây tổn thương và phá hủy khớp nghiêm trọng.
Bệnh gút tiến triển: Nếu không được kiểm soát, tinh thể urat có thể tích tụ dưới da, hình thành các nốt sần gọi là tophi. Tophi xuất hiện ở nhiều vị trí như ngón tay, bàn tay, bàn chân, khuỷu tay, hoặc gân Achilles. Dù thường không đau, tophi có thể gây sưng và đau trong các cơn gút.
Sỏi thận: Tinh thể urat lắng đọng trong đường tiết niệu có thể gây sỏi thận, dẫn đến đau đớn và nguy cơ nhiễm trùng. Việc dùng thuốc đúng cách giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
Chẩn đoán
Chẩn đoán bệnh gút thường được thực hiện thông qua việc đánh giá triệu chứng và kiểm tra các khớp bị ảnh hưởng. Các phương pháp chẩn đoán cụ thể bao gồm:
- Xét nghiệm dịch khớp: Sử dụng kim để lấy dịch từ khớp bị viêm và kiểm tra dưới kính hiển vi nhằm phát hiện tinh thể urat.
- Xét nghiệm máu: Đo nồng độ axit uric trong máu. Tuy nhiên, kết quả này có thể không hoàn toàn chính xác vì có người có nồng độ axit uric cao mà không bị gút và ngược lại.
- Chụp X-quang: Giúp loại trừ các nguyên nhân khác gây viêm khớp.
- Siêu âm: Sử dụng sóng âm để phát hiện tinh thể urat trong khớp hoặc hạt tophi.
- Chụp cắt lớp vi tính năng lượng kép (DECT): Tạo hình ảnh chi tiết để nhận diện các tinh thể urat trong khớp.
Điều trị
Điều trị bệnh gút thường là sự kết hợp giữa việc kiểm soát các triệu chứng trong thời gian bùng phát và giảm tần suất tiêu thụ thực phẩm và đồ uống có hàm lượng purin cao.
Thuốc trị bệnh gút:
Bác sĩ có thể đề xuất các loại thuốc giúp kiểm soát các triệu chứng của bạn, bao gồm:
- NSAID: NSAID không kê đơn (OTC) , như ibuprofen và naproxen, có thể làm giảm đau và sưng trong cơn gút. Một số người mắc bệnh thận, loét dạ dày và các vấn đề sức khỏe khác không nên dùng NSAID. Hãy trao đổi với bác sĩ trước khi dùng NSAID.
- Colchicine : Colchicine là một loại thuốc theo toa có thể làm giảm viêm và đau nếu bạn dùng trong vòng 24 giờ sau cơn gút.
- Corticosteroid: Corticosteroid là thuốc theo toa có tác dụng giảm viêm. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc viên uống (uống). Họ cũng có thể tiêm corticosteroid vào khớp bị ảnh hưởng hoặc vào cơ gần khớp (tiêm bắp).
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp hạ nồng độ axit uric. Các loại thuốc phổ biến nhất giúp hạ nồng độ axit uric bao gồm:
- Thuốc Allopurinol.
- Thuốc Febuxostat.
- Thuốc Pegloticase.
- Thuốc Probenecid.
Thay đổi lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Thuốc là phương pháp hiệu quả nhất để điều trị các cơn gút và ngăn ngừa các đợt bùng phát gút. Tuy nhiên, thay đổi lối sống cũng rất cần thiết và bạn có thể muốn tránh các loại đồ uống có vấn đề và hạn chế lượng đồ uống có cồn và đồ uống có đường. Thay vào đó, hãy tiêu thụ nhiều đồ uống không cồn, đặc biệt là nước.
Chuẩn bị một cuộc hẹn với bác sĩ:
Bác sĩ có thể hỏi bạn một loạt câu hỏi:
- Dấu hiệu và triệu chứng của bạn là gì?
- Bạn nhận thấy những triệu chứng này lần đầu tiên khi nào?
- Các triệu chứng của bạn xuất hiện và biến mất như thế nào? Tần suất ra sao?
- Có điều gì, chẳng hạn như một số bữa ăn hoặc căng thẳng về thể chất hoặc tinh thần, có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn không?
- Bạn có vấn đề y tế nào khác cần điều trị không?
- Bạn có người thân cấp độ một nào mắc bệnh gút, chẳng hạn như cha mẹ hoặc anh chị em ruột không?
- Bạn có uống đồ uống có cồn không? Nếu có, uống bao nhiêu và bao lâu một lần?
Bạn có thể quan tâm:
