Bạn có biết 6 yếu tố phổ biến có thể dẫn đến sự gia tăng bất ngờ của Cholesterol? Từ chế độ ăn uống không lành mạnh, lối sống ít vận động cho đến stress và các yếu tố di truyền, tất cả đều có thể làm tăng mức Cholesterol và nguy cơ bệnh tim mạch. Tìm hiểu chi tiết về những nguyên nhân gây tăng Cholesterol và cách phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tim mạch của bạn.
1. Cholesterol hiểu như thế nào?
Tương tự như chất béo, cholesterol là một chất dạng sáp. Để sản xuất vitamin D, màng tế bào và những thứ khác, cơ thể bạn cần một lượng cholesterol cụ thể. Tất cả cholesterol bạn cần đều được gan sản xuất tự nhiên. Tuy nhiên, cholesterol trong máu của bạn có thể tăng do các rối loạn y tế cụ thể và lựa chọn lối sống.
Sức khỏe của bạn có thể gặp nguy hiểm nếu bạn có cholesterol trong máu cao. Nó làm tăng nguy cơ đột quỵ và bệnh tim. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), mức cholesterol 200 miligam trên decilit (mg/dL) trở lên được coi là cholesterol trong máu cao. Mức cholesterol dưới 200 mg/dL được coi là khỏe mạnh.
2. Nguyên nhân gây ra tình trạng cholesterol cao là gì?
Nguồn tin đáng tin cậy của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) nêu rằng sau đây là những lý do chính khiến mức cholesterol tăng cao:
- Ăn uống không cân bằng và không tập thể dục
- Béo phì hoặc thừa cân
Trong một thời gian dài, những yếu tố này thường dẫn đến tăng cholesterol. Bác sĩ có thể sẽ đề xuất thay đổi lối sống để cố gắng giảm cholesterol nếu mức cholesterol cao. Điều này có thể bao gồm:
- Thay đổi chế độ ăn uống và chế độ ăn uống của bạn
- Kết hợp thêm các bài tập thể dục vào lịch trình hàng ngày của bạn
- Giảm cân
- Nếu bạn hút thuốc, bạn nên bỏ thuốc.
Cholesterol cao cũng có thể là do di truyền. Chúng tôi gọi tình trạng này là tăng cholesterol máu gia đình.
3. Nguyên nhân nào có thể khiến cholesterol tăng đột ngột?
Cholesterol có thể tăng nhanh hơn trong một số trường hợp. Sau đây là một số nguyên nhân tiềm ẩn khiến cholesterol tăng nhanh hơn:
3.1. Uống nhiều cà phê
Caffeine thường liên quan đến việc tăng huyết áp đột ngột do hàm lượng caffeine trong cà phê. Tuy nhiên, cà phê cũng có thể làm tăng mức cholesterol trong máu.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét tác động của việc uống espresso hàng ngày ở những người trẻ tuổi trong một nghiên cứu ngắn kéo dài một tuần được thực hiện vào năm 2018. Họ phát hiện ra rằng uống trung bình bốn tách espresso mỗi ngày có liên quan đến mức LDL (xấu) và cholesterol toàn phần cao hơn.
Các chất diterpene hoặc dầu trong cà phê có thể là nguyên nhân gây ra tác động làm tăng cholesterol này. Một bài báo năm 2015 tuyên bố rằng diterpene làm tăng cholesterol thông qua việc ngăn ngừa sự hình thành axit mật.
Theo nghiên cứu năm 2018, đồ uống làm từ espresso có mức diterpene cao hơn cà phê hòa tan hoặc cà phê lọc. Do đó, hãy hạn chế đồ uống làm từ espresso để giảm nguy cơ cholesterol dư thừa từ cà phê.
3.2. Căng thẳng ở mức độ tâm lý
Cũng có mối tương quan giữa căng thẳng và mức cholesterol. Một nghiên cứu năm 2017 phát hiện ra rằng căng thẳng về mặt tâm lý có thể làm tăng nguy cơ tăng cholesterol toàn phần và LDL. Hormone cortisol, tăng lên trong những tình huống căng thẳng, có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng này. Theo một bài báo năm 2020, mức cholesterol của cơ thể tăng lên do mức cortisol cao.
Tập thể dục, thiền và các bài tập thở là một số chiến lược giảm căng thẳng có thể giúp giảm nguy cơ tăng cholesterol do căng thẳng.
3.3. Hút thuốc lá
Một yếu tố khác có thể góp phần làm tăng cholesterol là hút thuốc lá. Nicotine, thành phần chính của các sản phẩm thuốc lá như thuốc lá, là nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Một bài báo năm 2021 tuyên bố rằng hút thuốc lá khiến một lượng lớn nicotine đi vào máu qua phổi. Cơ thể giải phóng catecholamine, là chất dẫn truyền thần kinh.
Sản xuất cholesterol LDL tăng do tăng quá trình phân giải lipid hoặc phân hủy lipid, do tăng catecholamine. Cholesterol HDL, hay cholesterol "tốt", cũng giảm khi mức cholesterol LDL tăng. Tránh hoặc bỏ hút thuốc lá là chiến lược tốt nhất để giảm nguy cơ tăng cholesterol do hút thuốc.
3.4. Thuốc
Cơ thể có thể bị tăng cholesterol do một số loại thuốc. Điều này bao gồm các loại thuốc theo toa như:
- Thuốc hạ huyết áp
- Thuốc chẹn beta Danazol
- Retinoid
- Thuốc ức chế miễn dịch, thuốc chống loạn thần, thuốc chống co giật, thuốc kháng vi-rút và interferon
Bằng cách thay đổi quá trình chuyển hóa lipid, những loại thuốc này thường làm tăng mức cholesterol trong máu. Một số loại thuốc, như thuốc chống loạn thần, cũng có thể làm tăng cholesterol. Tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tình trạng tăng cholesterol do thuốc. Họ có thể đánh giá rủi ro của bạn và điều chỉnh thuốc hoặc liều dùng nếu cần.
3.5. Mang thai
Mức cholesterol trong máu tăng từ 30% đến 40% trong thời kỳ mang thai là bình thường. Điều này là do sự phát triển và tăng trưởng tốt của thai nhi phụ thuộc vào cholesterol. Một nghiên cứu năm 2021 phát hiện ra rằng mức cholesterol tăng cao trong thời kỳ mang thai có liên quan đến lượng:
- Progesterone và estrogen
- Kháng insulin lactogen nhau thai
Tuy nhiên, trong thời kỳ mang thai, mức cholesterol có thể tăng quá mức. Tăng cholesterol máu ở mẹ hoặc tăng cholesterol máu thai kỳ là những thuật ngữ được sử dụng để mô tả tình trạng này. Bằng cách khuyến nghị thay đổi chế độ ăn uống và kê đơn thuốc hạ cholesterol, bác sĩ có thể hỗ trợ kiểm soát bệnh.
3.6. Giảm cân nhanh
Giảm cân nhanh là một lời giải thích khả thi khác. Trong một nghiên cứu năm 2019, ba người lớn áp dụng chế độ ăn cực ít calo đã giảm cân nhanh chóng. Cholesterol LDL của họ tăng nhẹ trong mỗi trường hợp trước khi trở lại bình thường. Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng những thay đổi về chuyển hóa có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn muốn giảm cân. Trong khi đưa ra lời khuyên về các tác dụng phụ liên quan đến sức khỏe, chẳng hạn như cholesterol tăng đột ngột, họ có thể hỗ trợ bạn giảm cân an toàn.
4. Kết luận
Khi cholesterol của bạn là 200 mg/dL trở lên, bạn bị cholesterol trong máu cao. Vì nó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ, điều này có thể gây hại cho sức khỏe của bạn.
Cholesterol trong máu tăng đột ngột có thể do một số trường hợp hoặc hoạt động nhất định gây ra. Điều này bao gồm hút thuốc lá, tiêu thụ một lượng lớn cà phê, giảm cân nhanh chóng và trải qua căng thẳng về mặt tâm lý. Cholesterol cũng có thể tăng nhanh trong khi mang thai và khi dùng một số loại thuốc nhất định, chẳng hạn như thuốc chống tăng huyết áp.
Xét nghiệm máu là phương pháp duy nhất để xác định xem bạn có cholesterol cao hay không. Bác sĩ có thể đánh giá xem bạn có nguy cơ tăng cholesterol trong thời gian ngắn hay dài hạn hay không.
Nguồn: healthline.com
